Η συνεργασία στα σχολεία της χώρας μας.

Του Ισιδώρου Γλαβά

Η εκπαίδευση είναι ένας θεσμός που αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις αξίες και τον πολιτισμό μιας κοινωνίας. Το σχολείο και η εκπαίδευση γενικότερα αποβλέπουν όχι μόνο στην παροχή γνώσεων αλλά και στη μόρφωση και στην διαπαιδαγώγησή των μαθητών.

Δυστυχώς όμως, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει ορισμένες χρόνιες παθογένειες που οδηγούν στην αδυναμία του να προσφέρει ουσιαστική παιδεία στη μαθητιώσα νεολαία της χώρας μας. Επιπλέον, νοοτροπίες που έχουν καλλιεργηθεί σε βάθος χρόνου στην κοινωνία μας δημιουργούν αρκετά εμπόδια στην σωστή και αποτελεσματική λειτουργία των σχολείων.  

Σε επίπεδο σχολικής μονάδας, πολλοί από εμάς έχουμε βιώσει καταστάσεις όπως οι παρακάτω:  α) κλίκες-υποομάδες εκπαιδευτικών στους συλλόγους διδασκόντων που πράττουν με κριτήριο το συμφέρον της υποομάδας ή το ατομικό συμφέρον, β) εκπαιδευτικούς που θεωρούν δικό τους το σχολείο επειδή έχουν εργαστεί αρκετά χρόνια σ’ αυτό, γ) γονείς-κηδεμόνες που αποδίδουν την ευθύνη αποτυχίας των παιδιών τους μόνο στο σχολείο, δ) γονείς-κηδεμόνες «αδύναμων» κυρίως μαθητών που δεν επικοινωνούν σχεδόν ποτέ με το σχολείο, ε) μαθητές που έχουν μάθει να σκέφτονται και να εργάζονται κυρίως ατομικά – ανταγωνιστικά και όχι ομαδικά, ζ) αναλυτικά προγράμματα που αφήνουν ελάχιστα περιθώρια πρωτοβουλίας και δίνουν έμφαση στο αποτέλεσμα και όχι στην διαδικασία της μάθησης, καθώς επίσης στην απομνημόνευση και την ποσοτική αξιολόγηση και όχι στην κριτική σκέψη και την καλλιέργεια συνεργατικών δεξιοτήτων.

 Μπορούμε να αναφέρουμε και πολλά άλλα παρόμοια παραδείγματα, το εντυπωσιακό όμως είναι πως όλα έχουν κοινό παρονομαστή την έλλειψη συνεργατικής κουλτούρας.

Θέματα όπως τα παραπάνω αποτέλεσαν το έναυσμα για την εργασία των εκπαιδευτικών Γλαβά Ι. και Καλαματιανού Κ. με τίτλο «Η συνεργασία ως κύρια μορφή αλληλεπίδρασης στη σχολική κοινότητα» που παρουσιάστηκε στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΙΑΚΕ και δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του.

Για την στοιχειοθεσία αυτής της εργασίας αξιοποιήθηκαν στοιχεία και δεδομένα σε τρία επίπεδα: α) την εμπειρία μας στην εκπαίδευση, λαμβάνοντας υπόψη τη νοοτροπία, τις στάσεις και τις αντιλήψεις που επικρατούν στα ελληνικά σχολεία, αλλά και τις μεθόδους εκπαίδευσης των μαθητών, β) τις απόψεις των συναδέλφων που έλαβαν μέρος στην έρευνα και γ) τη μελέτη της σχετικής ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας.

Μερικοί από τους στόχους της εργασίας ήταν να διερευνηθούν και να απαντηθούν ερωτήματα όπως τα παρακάτω:

  Ø  Πού βρίσκεται - ποσοτικά και ποιοτικά - το επίπεδο συνεργασίας στις σχολικές μονάδες της χώρας μας;
Ø  Μεταξύ ποιων παραγόντων και φορέων εντοπίζεται το έλλειμμα συνεργασίας;
Ø  Ποιες οι αιτίες του ελλείμματος συνεργασίας;
Ø  Ποια είναι τα εμπόδια – εκτός από τη νοοτροπία – στην επίτευξη της συνεργατικής κουλτούρας;
Ø  Πώς θα μεταβούμε από το παραδοσιακό στο σύγχρονο-συνεργατικό σχολείο;
Ø  Ποια τα οφέλη από τη συνεργασία;

Απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα καθώς και άλλα στοιχεία σχετικά με τη συνεργασία στη σχολική κοινότητα μπορείτε να βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους:

περίληψη της  εργασίας

η έρευνα

πλήρης εργασία