Αξιοποίηση της ιστορίας των μαθηματικών στη διδασκαλία

Του Ισιδώρου Γλαβά

Η ιστορία των µαθηµατικών είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί κατάλληλα, ώστε να διαδραµατίσει ουσιαστικό ρόλο στη µαθηµατική εκπαίδευση. Κατά τη διδασκαλία των μαθημάτων μας, χρήσιμο είναι να επισημαίνουμε στους μαθητές μας στοιχεία από την ιστορία των Μαθηματικών, τις εφαρμογές τους και την εξέλιξη τους στην πορεία των αιώνων που προηγήθηκαν.

Αυτό βοηθά τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν ότι η μαθηματική γνώση  είναι προϊόν της ανθρώπινης δραστηριότητας και το μαθηματικό οικοδόμημα χτίστηκε σταδιακά σε βάθος χρόνου. Κάθε φορά, κάποιοι μαθηματικοί βασιζόταν στο έργο προγενέστερων για να βάλουν το δικό τους λιθαράκι στην υπάρχουσα μαθηματική γνώση. Επιπλέον, τα μαθηματικά είναι αποτέλεσμα συνεισφορών από πολλούς και διαφορετικούς λαούς, πολιτισμούς και  παραδόσεις και βρισκόταν ανέκαθεν σε μεγάλη αλληλεπίδραση με τις άλλες επιστήμες, την φιλοσοφία, τις τέχνες και την τεχνολογία.

Επίσης, με την παρουσίαση κατάλληλων θεμάτων από την ιστορία των μαθηματικών, οι μαθητές μπορούν να αντιληφθούν πως στα Μαθηματικά όπως και σε κάθε Επιστήμη, οι συνεχόμενες προσπάθειες των επιστημόνων έχουν ως στόχο να περιγράψουν και να ερμηνεύσουν καλύτερα τα φαινόμενα που συμβαίνουν γύρω μας. Παράλληλα, η Τεχνολογία βασιζόμενη στα πορίσματα των επιστημόνων, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτίωση των συνθηκών της ζωής μας και αυτή η αλληλεπίδραση επιστήμης και τεχνολογίας σχετίζεται άμεσα με την εξέλιξη της κοινωνίας και την προαγωγή του πολιτισμού μας.

Ακόμα, οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν ότι η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει μεγάλη σχέση με τις πρακτικές ανάγκες των ανθρώπων της κάθε εποχής  και αντικατοπτρίζει το συγκεκριμένο πολιτισµικό περιβάλλον και το πνευματικό και ηθικό επίπεδο της εκάστοτε κοινωνίας στο οποίο αναπτύσσονται.

Αρκετά βιβλία, άρθρα και βίντεο βοηθούν σ’ αυτή την κατεύθυνση. Όλοι μας μπορούμε να βρούμε υλικό από την ιστορία των μαθηματικών που να ανταποκρίνεται κατάλληλα στην τάξη, το επίπεδο και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Εδώ παρατίθενται δύο σχετικά βίντεο που μου έκαναν θετική εντύπωση για την ποιότητά τους, τον τρόπο παρουσίασής τους και τη δύναμη των μηνυμάτων που μπορούν να προσφέρουν.

Το πρώτο βίντεο αναφέρεται στο πείραμα του Ερατοσθένη, ένα από τα πιο γνωστά και εντυπωσιακά πειράματα στην ιστορία των μαθηματικών

Διάρκεια βίντεο: 6 λεπτά.


Το δεύτερο βίντεο που ακολουθεί (είναι στα Αγγλικά και έχει δυνατότητα παρουσίασης υποτίτλων) παρουσιάζει με προσφιλή τρόπο αρκετά στοιχεία από την ιστορία των μαθηματικών και τις εφαρμογές τους και έχει τη δυνατότητα να τραβήξει την προσοχή των μαθητών Λυκείου και να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους.

Διάρκεια βίντεο: 21 λεπτά.

Θεματολογία και χρονικές στιγμές έναρξης κάθε θέματος:

Numbers/Counting (00:00) Logic (00:50) Euclids Elements/Euclidean Algorithm (2:16) Cryptography (3:05) Calculating the Radius of Earth (4:54) Calculus (5:06) Graph Theory (6:20) Topology (7:51) Fourier Analysis (9:17) Group Theory (10:15) Boolean Algebra (12:21) Set Theory (12:45) Markov Chains (15:40) Game Theory (17:05) Chaos Theory (18:17) Geodesics (19:51) Fermat's Last Theorem (20:08) Millenium Prize Problems (20:40)