Κάμερες στην τάξη: Διδακτικά και παιδαγωγικά ζητήματα

Του Γιάννη Μιχαηλίδη

Το πρόβλημα με την κάμερα ξεκινάει από τη στρεβλή αντίληψη που έχει πολύς κόσμος για το τι είναι η διδασκαλία. Διαφωνώ με την κάμερα όχι γιατί φοβάμαι να με αξιολογήσουν· όποιος θέλει να μου στείλει μήνυμα και να έρθει. Διαφωνώ γιατί ο μαθητής στο σπίτι δε θα μάθει και ταυτόχρονα θα εμποδίσει και τους άλλους μαθητές στην τάξη να μάθουν.

Γιατί δε θα μάθει ο μαθητής στο σπίτι; Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι ανήλικοι δεν είναι ενήλικοι· δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα τα οποία τα κάνουμε εμείς με μεγάλη ευκολία. Καθήκον του εκπαιδευτικού είναι να παρέμβει για να καλύψει αυτό το έλλειμμα. Μία από τις παρεμβάσεις είναι να κρατά τους μαθητές προσηλωμένους στο μάθημα. Πώς θα το κάνει αυτό όταν ο μαθητής θα βρίσκεται στο σπίτι; Είναι σίγουρο ότι μετά από ένα χρονικό διάστημα ο μαθητής δε θα τον παρακολουθεί πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ενώ ο ίδιος μαθητής αν ήταν στην τάξη πιθανότητα θα τον παρακολουθούσε.

Δεύτερον, το μάθημα στο σχολείο στηρίζεται στην αλληλεπίδραση του εκπαιδευτικού με τον μαθητή και στην αλληλεπίδραση των μαθητών μεταξύ τους. Θες να διδάξεις, π.χ. την πρόσθεση κλασμάτων. Δε θα σε σώσει καμιά διάλεξη όσο καλή και να είναι. Και αυτό γιατί κάποια στιγμή πρέπει να βάλεις τους μαθητές να προσθέσουν κλάσματα, να δεις πώς τα πήγαν και ανάλογα να τροποποιήσεις το μάθημα. Πρέπει να γυρίζεις γύρω-γύρω, να βλέπεις τι κάνουν, να επαναφέρεις αυτούς που χαζεύουν, πρέπει να συνεργαστούν οι μαθητές μεταξύ τους και να βοηθήσει ο ένας τον άλλον, να μιλήσουν και να εξηγήσουν τι έκαναν, να εξηγήσουν οι μαθητές το σκεπτικό τους για να καταλάβεις τι δεν έχουν καταλάβει, να εξηγείς τα λάθη, να επιμείνεις πάλι και πάλι πολλές φορές με διαφορετικούς τρόπους στον ίδιο τον μαθητή αν δεν το καταλαβαίνει. Ο μαθητής που είναι στο σπίτι χάνει το δικαίωμα συμμετοχής σε όλα αυτά. Δεν μπορεί να πει την απορία του, δεν μπορεί να εξηγήσει σε κάποιον άλλον συμμαθητή του τι λάθος έκανε, δεν ξέρει κανείς αν καταλαβαίνει. Τελικά, θα μάθει ελάχιστα πράγματα. Όσο πιο αδύναμος είναι τόσο μικρότερο το αποτέλεσμα.

Από την άλλη, ας υποθέσουμε ότι δίνουμε το δικαίωμα στον μαθητή να συμμετέχει και όχι μόνο να παρακολουθεί εξ αποστάσεως. Ας παραβλέψουμε ότι δεν είναι ούτε βολικό ούτε αποτελεσματικό. Π.χ., πώς θα ξέρει ο εκπαιδευτικός αν οι απαντήσεις προέρχονται από τον μαθητή ή από κάποιον άλλον; Ας πάμε παραπέρα. Ποιο δικαίωμα έχει κάθε γονιός ή όποιος άλλος παρακολουθεί μαζί με τον μαθητή, κάτι που δεν μπορείς έτσι κι αλλιώς να το ελέγξεις, να δει όλη αυτή την αλληλεπίδραση; Να δει τα λάθη που κάνουν τα άλλα παιδιά, να δει τις σιωπές τους. Ειδικά τις σιωπές. Να ρωτάς τον μαθητή με δυο τρεις διαφορετικούς τρόπους και να μην παίρνεις καμιά απόκριση. Πόσο ωραίο είναι αυτό να το βλέπουν άγνωστοι άνθρωποι, αμαθείς στη μαθησιακή διαδικασία; Ο καλός εκπαιδευτικός με κόπο, χρόνο, καθημερινό αγώνα χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους μαθητές του. Νιώθουν άνετα όταν κάνουν λάθη και δε διστάζουν να τα εκμυστηρευτούν, γιατί τον εμπιστεύονται και ξέρουν ότι θα τους το εξηγήσει. Η κάμερα όλα αυτά τα γκρεμίζει. Ποιο παιδί και ποιος γονιός θα θέλει το παιδί του να εκτεθεί στην κάμερα και σε όποιον βρίσκεται πίσω από αυτή; Από τη στιγμή που ο μαθητής θα διστάζει να αποκαλύψει τα λάθη του, από τη στιγμή που θα χαθεί η εμπιστοσύνη, το μάθημα έχει τελειώσει. Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι θα ξαναχτιστεί. Ας σεβαστούμε τον κόπο του εκπαιδευτικού, την προσπάθεια των μαθητών κι ας μην το γκρεμίσουμε.

Πηγή: imerologiodaskalou.blogspot.com/